Czym matki pszczele zajmują się w ulu i jaki mają wkład w działanie pasieki?

Pszczoły, które kojarzą się nam z pracowitością i produkcją pysznego miodu, mają ściśle ustalony tryb życia, hierarchię ważności i obowiązki. Rodzina pszczela składa się z pszczelej matki, czyli tak zwanej królowej, pszczół robotnic oraz trutni. Każdy z nich zajmuje się czym innym, a wszystko, co robią stanowi uzupełnienie obowiązków pozostałych. W tym artykule dowiesz się konkretnie jaką funkcję w pasiece pełni matka pszczela – za co odpowiada i w jaki sposób współpracuje z innymi pszczołami. Przeczytasz o wielu ciekawostkach dotyczących życia tych małych członków fauny.

Rola matki pszczelej w ulu

Matka pszczela, popularnie nazywana królową, jest najważniejszym członkiem pszczelej rodziny z kilku powodów. Pierwszym jest składanie jajeczek, czyli rozmnażanie się i zapewnianie potomstwa. Ta funkcja sprawia, że pszczoły robotnice troszczą się o swoją matkę i dostarczają jej pokarm. Co więcej, przygotowują one komórki, w których matka będzie w przyszłości składała swoje jajka.

Kiedy matka pszczela jest dojrzałym płciowo osobnikiem, wyrusza na lot godowy mający na celu znalezienie trutni, które ją zapłodnią. Kiedy znajdzie się ona w miejscu przebywania trutni, dochodzi do kilku kopulacji. Trutnie, które brały udział w kopulacji, umierają zaraz po niej, a matka pszczela wraca do swojego ula i składa jajeczka w przygotowanych komórkach.

Każda królowa potrafi złożyć od ok. 1500 do ok. 3000 jajeczek w ciągu jednego dnia. Jajniki u matki pszczelej znajdują się w jej odwłoku. Proces składania jajek to czerwienie. W dużych komórkach wykluwają się trutnie, a w mniejszych pszczoły robotnice. Kolejne królowe z kolei wykluwają się z nieco większych, ułożonych pionowo komórek. Co ciekawe, komórki dla królowych nazywane są matecznikami. Przyszła matka podczas swojego rozwoju w komórce potrzebuje wysokiej temperatury, tj. powyżej 30 stopni Celsjusza.

Matka pszczela i jej feromony

Drugą istotną funkcją matki pszczelej jest wydzielanie feromonów, które mają istotne znaczenie dla pozostałych osobników. Pszczoły robotnice, które czują feromony matki, dzielą się nimi i w ten sposób integrują się w grupie. Co więcej, feromony królowej mają również działanie pobudzające i dzięki nim pszczoły robotnice są motywowane do tworzenia plastrów.

Pszczoły robotnice wykorzystują feromony swojej matki również do rozpoznawania jej. Z kolei dla trutni feromony matki pszczelej są również ważnym elementem procesu zapładniania, ponieważ to dzięki nim trutnie wyczuwają matkę pszczelą i są przez nią wabione.

Królowa ula

Matka pszczela wyróżnia się spośród pozostałych członków rodziny pszczelej nie tylko zdolnością do rozmnażania i integracji pozostałych pszczół. Żyje ona dłużej niż pozostałe pszczoły, bo może przeżyć nawet 6 lat, podczas kiedy trutnie żyją najczęściej kilka miesięcy. Co więcej, budowa jej żądła jest inna niż u pozostałych żeńskich osobników, czyli robotnic i używa go głównie do walki z innymi matkami. Kiedy może dojść do takiej walki? Na przykład wówczas, kiedy z jajeczek wykluje się kilka matek. Walczą one ze sobą i ta, która pokona rywalki, zostaje matką danej rodziny.

Można zauważyć, że matka pszczela nie tylko zapewnia rozwój gatunku, lecz kontroluje także życie w ulu – dopowiada pracownik Ślusarstwo-Pietrzak. Dzięki niej pszczoły robotnice ze sobą prawidłowo współpracują, a trutnie łatwo odnajdują drogę do samicy, którą będą zapładniać. Kiedy w ulu zabraknie matki w wyniku nieszczęśliwego wypadku, pszczoły wyczuwają atmosferę chaosu i przygotowują ul na narodziny nowej matki.